HİPERTANSİYON NEDİR?
(SİNSİ KATİL)
Halk arasında tansiyon yükselmesi hastalığı denilen hipertansiyon kan basıncında meydana gelen yükselme olarak tanımlanır. Bu yükselme sinsi bir katil gibi davranır. Vücutta atardamarlarda, kalpte ve böbreklerde aterosklreoz denilen ve damar yapılanmasında bozulma ile karakterize sorunlara yol açar. Daha da ileri giderek halk arasında inme dediğimiz çok ciddi beyin rahatsızlığına veya kalp atağına kadar giden büyük problemlere sebep olabilir.Yukarıda tanımlanan sinsi katil benzetmesi belki de hastalıklar içinde en çok hipertansiyona uyar. Çünkü hipertansiyonu olan hastalar yıllarca bu hastalığı fark etmeyebilir. Hipertansiyon yavaş ve sinsice yıllarca belirti vermeden hastanın kalp, böbrek ve diğer damarlarına zarar verebilir. Toplumlarda hipertansiyona maruz kalma sıklığı yaşla beraber artar. Ve ilerleyen yıllarda çoğu kimsede spot olarak yapılan ölçülerde rastlanabilir. Burada tehlikeye maruz kalma süresi, beraberindeki risk faktörleri oldukça önemlidir.
KÜÇÜK TANSİYON VE BÜYÜK TANSİYON NEDİR ?
(SİSTOLİK VE DİYASTOLİK TANSİYON)
Tıp kitaplarında sistolik tansiyon değeri denilen ve halk arasında büyük tansiyon diye adlandırılan tanım kanın kalpten kasılma sırasında vücuda gönderilirken kasılmanın bittiği anda ölçülen kan basıncının değeridir. Tıp kitaplarında diyastolik tansiyon değeri
denilen ve halk arasında küçük tansiyon olarak adlandırılan tanım ise kan basıncının kanı kalpten atım sırasında kalbin işini bitirip gevşediği andaki ölçülen kan basıncını ifade eder.
HİPERTANSİYONUN BELİRTİLERİ
Halk arasında tansiyon denilen Hipertansiyonun belirtilerini anlamak güç olabilir. Çoğu kimsede belirti vermeden sinsice yıllarca devam edebilir. Hatta hiç bir belirti vermeyen ama çok yüksek ve risk taşıyan hipertansiyon vakalarına kliniklerde sık rastlanır. Ancak vakaların küçük bir kısmında ilk zamanlarda aşağıdaki belirtiler ortaya çıkabilir
Baş ağrısı (Belli belirsiz, tekdüze )
Baş dönmesi nöbetleri
Zaman zaman burun kanamaları Ancak yukarıdaki belirtiler çoğu zaman hipertansiyon ilerlemiş ve yüksek sınırlara gelmiş olduğunda ortaya çıkmaktadır.
HİPERTANSYON KRİZİ VE BELİRTİLERİ
Eğer bir kişide kan basıncı şiddetli derecede yükselmişse yukarıda saydığımız belirtilere ilaveten ( baş ağrısı...) ayrıca görme bozukluğu, mide bulantısı ve kusma belirtileri ortaya çıkar. Tabi bu belirtilere çok yüksek bir tansiyonun eşlik ettiğini söylemeye gerek yok. Bu durumlara yol açacak kadar yükselen tansiyona tıp literatründe hipertansiyon krizi denilmektedir. Halk arasında ise tansiyon veya tansiyonun çok yükselmesi olarak nitelenen durumdur. Bu durum son derece tehlikeli sonuçlara yol açabilir. Beyinde tıp dilinde hipertansif ensefalopati dediğimiz, halk arasında inme veya beyin kanaması olarak nitelenen durumlara sebep olma ihtimali vardır.
HİPERTANSİYON TEDAVİSİ
Yukarıda tanımlanan sınıflamaların ışığında Prehipertansiyon tedavisi: Yani kan basıncı değerleri sistolik ( büyük tansiyon ) 120-139 mmHg arasında ve veya diyastolik ( küçük tansiyon ) 80-89 mmHg arasında olan hastalara, altta yatan başka bir sorun yok ise yaşam stiline yönelik değişiklikler
hekimler tarafından önerilmektedir. Bunlar
-egzersiz
-kilo verme, diyet
-sigarayı bırakma
-alkolü kesme veya miktarını azaltma
-tuzdan kaçınma
-yağsız yeme
-sebze ve meyve yeme alışkanlığını artırma
Hipertansiyon tedavisi: Yani kan basıncı değerleri sistolik ( büyük tansiyon ) 140-159 mmHg arasında ve veya diyastolik ( küçük tansiyon ) 90-99 mmHg arasında olan, organları hipertansiyondan zarar görmemiş ise ve kalp hastalığı gibi risk faktörü yok olan hastalara hekimler yaşam stili değişikliği + hipertansiyon ilaçları önermektedirler. Eğer kan basıncı değerleri sistolik ( büyük tansiyon ) 160-179 mmHg arasında ve veya diyastolik ( küçük tansiyon ) 100-109 mmHg arasında ise bu hastalarda ciddi diyet uygulaması ve birden fazla hipertansiyon ilacı uygulaması ile agresif tedaviler yapılmaktadır.
Bu arada unutulmaması gereken en önemli unsur hipertansiyon tedavisi sırasında bir çok grup ilaç olduğu ve tedavi sırasında hekimlerin bu ilaçları tıbbi kurallar çerçevesinde kademe kademe uygulayarak uygun ilacı bulmaya çalıştıklarıdır. Hastalar uygun ilacı hekim deneyerek bulmaya çalıştığında sabırlı olmalıdır. Özellikle çok yüksek seyreden hipertansiyonlarda ilaç kombinasyonları
denenerek hastaya en uygun tedavi başlanmaya çalışılmaktadır. Zaman zaman bu süreç içersinde her ilaç her hastaya uygun olmamakta, bezen de ilaçların yan etkileri olmaktadır.
HİPERTANSİYON TEDAVİSİNDE KULLANILAN BİRİNCİ BASAMAK İLAÇLAR -Beta bloker grubu ilaçlar -ACE inhibitörleri -Kalsiyum kanal blokerleri -Diüretikler
Bu ilaçların bir veya bir kaçı kombine edilerek kullanılmaktadır.