Depresyonun temelinde daha önceden isteyerek ve severek yaptığı günlük aktivitelere karşı isteksizlik ve hayattan zevk alamama durumu vardır. Ek olarak depresyondaki kişide kederli ve üzgün bir duygu durum ile birlikte görülen bazı değişiklikler zamanla oluşur. Bu durumda kişi her şeyi olumsuz olarak değerlendirerek karamsarlık düşünceleri ile geçmişi ve geleceği düşünmeye başlar. Bu düşünceler istemese de kişinin aklına gelir. Yani günlük yaşantıda her şeyin olumsuz taraflarını görür. Yalnız normal sınırlarda kabul edilecek gün içerisindeki duygulanımdaki çökkünlükler depresyon sayılmaz. Depresyon diyebilmemiz için aşağıda sıralanmış belirtilerin gün içerisinde hemen hemen gün boyu ve en az son on beş gündür devam ediyor olması gerekir.
* Hemen her gün ve günün büyük bir kısmında gözlenen çökkün bir duygu-durum hali ( kendini mutsuz, ağlamaklı, kederli
hissetme hali).
* Hemen her gün yaklaşık gün boyu süren tüm ya da çoğu etkinliğe karşı ilgi ve zevk almada azalma (daha önce keyif alınan işler, hobiler ve alışkanlıklardan artık hoşlanmama , bıkkınlık, cinsel isteksizlik ).
* Diyet uygulanılmamasına karşın önemli derecede kilo kaybı ya da alımı ( bir ay içinde vücut ağırlığının %5 inden fazlasının artması ya da azalması) ya da hemen her gün iştahta artma yada azalmanın olması.
* Hemen her gün uykusuzluk ya da aşırı uyku hali.
* Hemen her gün olağan beyinsel ve vücutsal işlevsellik, hareketlilik halinde azalma ya da huzursuzluk
* Hemen her gün halsizlik, yorgunluk hisleri, daha önceki günler kadar enerjik hissetmeme.
* Hemen her gün kendini değersiz hissetme, küçük görme, kendini beğenmeme,suçlu ya da günahkar hissetme hali.
* Hemen her gün düşünme ya da konsantrasyon yeteneğinde azalma olması (konuşulanlara, okunan şeylere, izlenilen dikkatini verememe, gibi) ya da kararsızlık hali.
* Tekrarlayan ölüm düşünceleri, intihar planları veya eylemlerinin varlığı.
Depresyonun Nedenleri |
* Olumsuz yaşam olayları ile karşılaşma
* Büyük üzüntülere neden olabilecek kayıplar ve yas
* İş yaşamı sorunları
* Partner, evlilik, aile sorunları
* Hamilelik ve lohusalık süreci
* Kalıtsal yatkınlık
* Fazla alkol kullanımı
* Bazı hastalıklar ( Kanser, Multiple Skleroz, Epilepsi, Aids vb. )
* Bazı ilaçlar ( Kardiyak ve hipertansifler gibi )
* Doğum ve hamilelik süreci
* Menapoz - Antrapoz dönemi
* Mevsim değişiklikleri
* Ülke, şehir değiştirme, yeni yaşam koşulları
İlaçlara ve psikoterapiye ilave olarak düzgün beslenmek, düzenli egzersiz yapmak ve aile çevrenizden destek, tedaviyi olumlu etkileyecektir |
.
Bunlara ek olarak
· Gereksiz müdahale, tetkik ve reçeteden kaçınmak,
· Duygu ifadelerinin desteklenmesi,
· Düşünce dilindeki yanlış genelleştirmeler, negatif yorumlar ele alınmalı,
· Yeni ilgi ve uğraş, kendini ifade etme alanları sağlanması yararlı olur.
· Daha aktif olmak,
· Kendiniz, yaşamınız ve geleceğiniz ile ilgili düşünce biçiminizi gözden geçirmek,
· Düşünceleri yeniden yapılandırmak ("Başka nasıl düşünebilirim?"),
· Düşünce hatalarını yakalamaya çalışmak,
Depresyondan kurtulmak için yapılacak ilk şey günlük faaliyetleri attırmaktır. İkinci adım, yapmak istediğiniz şeyleri kaydedip, bununla ilgili günlük planlar yapmaktır.
· Her akşam ertesi gün neler yapabileceğinizi düşünün.
· Yapabileceklerinizin bir listesini hazırlayın.
· Günün ilk saatleri için nispeten kolay şeyler planlayın.
· Eğer bütün günü planlamak zor gelirse, günü parçalara bölün.
· Planladığınız şeyler ne çok kolay, ne de çok zor olsun.
· Planınızda hem hoşunuza gidecek işlere, hem de yapmak zorunda olduğunuz işlere yer verin. İkisini dengelemeye çalışın.
· Şu günlerde yapmaktan hoşlandığınız hiçbir şey olmayabilir. Bu durumda eskiden yapmaktan zevk aldığınız işleri düşünün.
· Sizi çok zorlayacak birden fazla işi aynı gün için planlamayın.
· Kendinizi yüreklendirin.
· Esnek olun.
· Yedek faaliyetler planlayın.
· Planlarınız uygulanabilir olsun.
· Yaptıklarınızı gözden geçirin.
· Sabırlı olun.
Düşünce biçimini gözden geçirmek önemlidir.
Olumsuz düşüncelerle mücadelede ilk adım, "nasıl düşündüğünüzü" ve bu düşüncelerin "duygularınızı nasıl etkilediğini" fark edebilmektir. Daha sonraki adım, daha gerçekçi ve alternatif düşünceler üretmeye çalışmaktır.
Olumsuz düşünceleri sorgulamayı öğrenmek önem taşır.
· Düşüncenizi destekleyen kanıtlar var mı? Varsa neler?
· Olaya farklı yönlerden bakmak mümkün mü? Farklı bakış açıları olabilir mi?
· Düşünceler kendinizi nasıl hissetmenize yol açıyor? Sizi nasıl etkiliyor?
· Bu düşüncem doğru mu, bunu destekleyen kanıtlar var mı?
· Bu olaya farklı yönlerden bakmayı ihmal mi ediyorum?
· Başka biri benzer bir durumda ne düşünürdü?
· Kendimi iyi hissettiğim zamanlarda bu olaya nasıl bakardım?
· Bu şekilde düşünmek bana yardımcı mı, yoksa engel mi oluyor?
Eğer depresyonda iseniz
· Kişiliğinize, ilgi alanlarınıza yönelik uğraşılarınıza devam edin. Kendiniz için bir hobi geliştirin.
· Yalnız kalmamaya, diğerleri ile iletişime özen gösterin.
· Olumsuz düşüncelerinizin farkına varmaya çalışın. Gerçeğe uygunluğunu sınayın.
· Alternatif düşünce tarzı geliştirmeye çalışın.
· Kendinizi daha iyi hissetmeye başlayana kadar evlilik, iş ya da para konularında önemli kararlar vermekten kaçının.
· Depresyonun bir hastalık olduğunu kabul edin, zayıflık ya da utanılacak bir durum olmadığını bilin ve bir uzmana danışın.